Bir göl üzerindeki buzlanma pasta üzerine dağılmış kremaya benzetilebilir. NASA’nın Cassini uzay aracı verilerini inceleyen bilimciler, Satürn’ün en büyük ve gözde uydusu olan titan yüzeyinde hidrokarbon gölleri üzerinde gölü süsleyen ve yine hidrokarbondan oluşmuş buzullar olabileceğini belirtiyor. Buzulların varlığı aynı zamanda Cassini’nin Titan yüzeyine ait elde ettiği ışığın yansımasına ait farklılıkları da açıklıyor.
Cornell Üniversitesi’nden Cassini bilim ekibinden Titan araştırmacısı Jonathan Lunine: “Bu göl ve denizlerle ilgili sorulalacak en ilginç soru sanırım şudur: Buralarda ilkel yaşam formu olabilir mi? Sıvı ve katı arasındaki sınırda yer alan yüzen buzulllar, aynı zamanda karasal yaşamın izlerini de taşıyor denebilecek ilginç bir kimyasal yapıya sahip olabilir” diyor.
Titan Dünya gibi yüzeyinde sıvı yapıları bulunan Güneş Sistemi’ndeki tek cisimdir. Gezegenimizdeki yağış ve buharlaşma döngülerinin benzeri Titan’da da görülmesine karşılık aradaki fark bu döngünün metan ve etan gibi hidrokarbonlar tarafından gerçekleştirilmesidir. Bilimcilere göre metan ve etan yaşamın doğmasına neden olan karmaşık kimyasal yapıların temel taşlarının oluşmasını sağlar. Cassini Titan’daki hidrokarbon denizlerinin ve geniş alanları kaplayan göllerin sadece güney yarıkürede değil, kuzey yarıkürede olduğunu da gösterdi.
Bugüne kadar bilimciler katı metanın sıvı metan daha yoğun olduğunu ve bundan dolayı da deniz ve göllerin yüzeyinde yüzen buzulların olamayacağını, bunların batmış olacaklarını düşünüyordu. Ancak çalışmalarda göller ve atmosfer arasındaki etkileşim nedeniyle sıcaklık değişimini ve azot gibi moleküllerin üretildiği yeni tür bileşikleri öneriyor. Bilimcilere göre Titan’ın kış mevsimindeki yarıküresinde sıcaklığın – 183 Santigrad dereceye kadar gerileyeceğini ve bunun da metan ve etan açısından zengin göl-denizlerde buzulların görülmesine neden olacağını belirtiyor.
Sıcaklığın sadece birkaç derece düşmesi bile buza sarılı sıvı azotun donmasına ve sonuçta yüzen buzullara neden olur. Bu da göl ve deniz tabamlarında hidrokarbon buz kabukları olduğu anlamına gelebilir. Titan’ın kırmızımsı-kahverengi renginde görülen renksiz alanların nedeni de böylece açıklanmış oluyor.
Görüntü Cassini’nin radar verileriyle elde edilen Titan yüzeyini gösteriyor. Koyu kısımlar tamamen sıvı, parlak kısımlar ise kısmen sıvı olan yerleri işaret ediyor.
Katkı Sağlayanlar : Avrupa Güney Gözlemevi (ESO)
0 yorum:
Yorum Gönder